BARTOSZ GONZALEZ:
– Ile osób reprezentuje stowarzyszenie „Dzieci Wojny”?

ANTONI KWAŚNIEWSKI:
– Ogólnie można powiedzieć, że jest nas w Polsce każdego dnia coraz mniej. Mam na myśli osoby, które urodziły się przed i w czasie wojny. Te rany, których doznaliśmy w czasie wojny, dają o sobie znać coraz mocniej. Był to przede wszystkim głód, rany fizyczne i psychiczne. W Iławie do stowarzyszenia należy przeszło 200 osób. Część pokolenia nie jest zapisana, nie do wszystkich docieramy, szczególnie na wsiach. Znaczna część osób jest już niedołężna i nie wychodzi z domu. W stowarzyszeniu działają ci, którzy jeszcze mogą.

– Czym zajmuje się stowarzyszenie?

– Organizujemy prelekcje dla seniorów, spotkania z psychologiem, lekarzami, urzędnikami. Jesteśmy największą organizacją reprezentującą to pokolenie. Formalnie nie mamy niestety uprawnień kombatanckich, co jest przyczyną wielu nieporozumień i problemów. Przecież w powstaniu warszawskim walczyły dzieci, nawet 10-letnie. Są takie osoby w naszym stowarzyszeniu, które walczyły, a jednak nie mają uprawnień kombatanckich. Jak mają je udokumentować? Zresztą czy dziecko, które przeżyło wojnę, nie jest również kombatantem? Nawet ci, którzy ją przeżyli, nie widząc żołnierza, wojnę odczuli. Staram się we współpracy z parlamentarzystami naprawić ten błąd, jednak jest to trudne. Być może ma na to wpływ nasza postawa wobec Niemiec. Domagamy się bowiem zadośćuczynienia od sprawców II wojny światowej. Wiem, że osoby w naszym wieku z innych krajów otrzymują specjalne renty. Czym różni się Francuz od Polaka? Dlaczego nie walczymy o odszkodowania od Niemiec? Nasi członkowie często żyją w ubóstwie, w zasadzie na granicy nędzy. Jesteśmy zmuszeni wybierać pomiędzy zakupem lekarstw a opłatami rachunków. Nie z naszej winy doszło do wojny, ale my ponosimy konsekwencje. Minęło tyle lat od jej zakończenia, a sprawa zadośćuczynienia od Niemiec ciągle nie jest uregulowana. Podjęliśmy współpracę z mecenasem Lechem Obarą z Olsztyna, by składać indywidualne wnioski o odszkodowania. Niestety bez uregulowań pomiędzy rządami wygranie takiej sprawy jest trudne i czasochłonne, a czasu nie mamy.

– Jak układa się współpraca z lokalnymi samorządami?

– Jest mi przykro, że musimy tłumaczyć różnym urzędnikom, dlaczego trzeba nam pomagać. Znajduje się pieniądze na wybieg dla psów, stowarzyszenia kulturalne i sportowe, jednak nie ma pieniążków na pomoc dla nas. Dlaczego musimy niejako konkurować o dotację z projektem... wybiegu dla psów? To upokarzające dla naszego całego pokolenia. Nie wiem, czy robi się to specjalnie, czy przez brak świadomości. Nawet nie mamy komputerów, dostępu do internetu, by napisać wniosek. Nie korzystamy z Internetu i Facebooka, często nie wiemy nawet, że jest jakiś konkurs.

– Jakie są największe problemy pokolenia dzieci wojny?

– Musimy stać w kolejkach do lekarzy specjalistów. Jest to jeden z problemów, którego samorząd powiatowy nie potrafi rozwiązać. Dyrektor iławskiego szpitala Iwona Orkiszewska i starosta Bartosz Bielawski powołują się na brak uprawnień kombatanckich. Wiem, że w innych szpitalach tę sprawę załatwiono decyzją dyrektora. Jesteśmy schorowani, najmłodsi z nas mają 75 lat, wielu blisko 90. Oczekiwanie, że osoba 90-letnia będzie stała w kolejce do chirurga tak samo jak 30-latek, jest niezrozumiałe. Wspiera nas w tej sprawie senator Bogusława Orzechowska. Jednak dobrej woli i zrozumienia brakuje po stronie dyrekcji szpitala oraz organu prowadzącego, czyli zarządu powiatu iławskiego. Właśnie o tę dobrą wolę najbardziej chodzi. Wiele problemów można łatwo rozwiązać, jeśli się chce.