Adam Żyliński

Przed minionymi wakacjami spotkałem się z iławskim zarządem rejonowym Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Kierownictwo tej organizacji – zrzeszającej w rejonie powiatu iławskiego ponad tysiąc członków – rozpaczliwie szukało przejściowego lokum. Dotychczasową siedzibę, skromną, niezbyt funkcjonalną, ale trwałą, na czas remontu biblioteki publicznej, iławscy emeryci zmuszeni byli opuścić.

Spotkanie z Benedyktem Zabłockim, Czesławą Jussel i Zenoną Suwińską okazało się dla mnie brzemienne w skutkach. Od lipca bieżącego roku, przez moje poselskie biuro, rozpoczęły przewijać się dziesiątki osób. Dwa razy w tygodniu – w poniedziałki i w czwartki – pomieszczenia na zapleczu ulicy Jagiellończyka tętnią prawdziwym życiem. Wokoło pobrzmiewa ludzki gwar i wydawać by się mogło, panuje niemały rozgardiasz. Ale to tylko pozory. Dwie członkinie zarządu – pani Czesia i pani Zenia – korzystając ze swych doświadczeń z wieloletniej pracy w administracji publicznej, zadziwiająco sprawnie obsługują interesantów z emerycką legitymacją. Nad całością czuwa życzliwe całemu światu spojrzenie szefa. Pan Benek to chodzący podręcznik trudnej sztuki uprawiania kompromisu i wielu mogłoby tej umiejętności od niego choć trochę się nauczyć.

Bardzo polubiłem dni, w których w zasięgu mojego wzroku urzęduje zarząd iławskich emerytów. Zajmując się swoimi poselskimi sprawami, mimowolnie obserwuję – niech mi moją niedyskrecję iławscy seniorzy wybaczą – co dzieje się przy sąsiednim stole. A dzieją się tam rzeczy niezwykłe! Wydarzenie goni wydarzenie. Aż huczy od następujących po sobie pomysłów. Wakacyjne przejażdżki statkiem, wyprawa w Tatry, wypad do Chorwacji i za jednym podejściem promem przez Adriatyk krótka wizyta we Włoszech. W jesienno-zimowe wieczory zabawa andrzejkowa, bal sylwestrowy i zaraz potem karnawałowe tańce. A w planie wizyta w Europejskim Parlamencie.

Trudno jest uwierzyć, że ludzie w jesieni swojego życia potrafią funkcjonować tak intensywnie. Tak, jakby pragnęli w jednej chwili nadrobić to wszystko, na co do tej pory nie mieli czasu, żywego zainteresowania, pieniędzy. Tych pieniędzy nadal nie mają zbyt wiele i łatwo sobie wyobrazić, ile potrzebują samozaparcia, by zaoszczędzić na atrakcyjny wyjazd czy szaloną zabawę, na które za każdym razem brakuje miejsc. Trzeba się spieszyć, by trafić choć na rezerwową listę. Zawsze można, chcąc nieco osłodzić nieudane podejście, z dużym wyprzedzeniem zapisać się na kolejną imprezę...

Przyglądam się temu ze zdumieniem i jest to dla mnie jedna z najbardziej pasjonujących lekcji, jaką w publicznym działaniu otrzymuję. Nigdy wcześniej nie byłem tak blisko środowiska najdojrzalszych iławskich mieszkańców.

A przecież to nie jedyna tego rodzaju organizacja w Iławie. W myśl zasady: dla każdego coś dobrego, równolegle, można by powiedzieć, na sąsiedniej ulicy działa Uniwersytet III Wieku. Dowodzą nim niestrudzone Elżbieta Lewandowska, Urszula Ziemińska, Helena Jasko – wcześniej, w okresie zawodowej aktywności, ważne uczestniczki iławskiego życia gospodarczego.

Uniwersytecką działalność wypełnia, najzupełniej serio, akademicka atmosfera. W każdy kolejny miesiąc odbywają się wykłady z interesującymi, mającymi coś do powiedzenia ludźmi ze świata polityki, administracji publicznej i wielu innych dziedzin naszego życia. Dodatkowo, wzorem prawdziwych wyższych uczelni, studencką przygodę uzupełniają lektoraty języka obcego i najróżniejsze dodatkowe zajęcia w formie ćwiczeń, seminariów. Byłem, widziałem, podziwiałem.

Przesłanie, jakie chciałbym uruchomić w dzisiejszym felietonie, nie pozwala mi wskazać dorobku innych organizacji zrzeszających najstarszych iławian – „Pokolenia”, kombatantów II wojny światowej, sybiraków, poszkodowanych przez III Rzeszę. To temat na oddzielny artykuł, bo takie nazwiska iławskich liderów poszczególnych środowisk – od lewa do prawa – jak Stefan Opaliński, Karol Jacuński, Halina Krajewska, Barbara Budlewska wymagają oddzielnego omówienia w zupełnie odmiennym klimacie.

Ten tekst poświęcam emeryckiej, iławskiej codzienności, która, jak się okazuje, wcale nie musi symbolizować zatrzaśniętych z przygnębiającym łoskotem topornie ciężkich drzwi. Kiedy z uwagą przyglądam się żywiołowym działaczom – emerytom w moim poselskim biurze i gdy odwiedzają mnie pełne nowych inspiracji szefowe iławskiego Uniwersytetu III Wieku, staram się uruchomić wyobraźnię i z grubsza policzyć, jaką część populacji miasta i okolic stanowią ludzie, którzy już przestali być czynni zawodowo. Jest ich tysiące. Tysiące charakterów mających przeróżne oczekiwania – osobowości o rozciągającej się do gigantycznych rozmiarów skali temperamentów, doświadczeń życiowych, różnorodności zawodowego dorobku.

Jedni chcą odbywać podróże życia, inni iść na udaną potańcówkę, jeszcze inni nadrobić zaległe lektury. Nie brakuje i tych, co noszą w sobie niezniszczalną duszę społecznika i nigdy nie zrażeni, ciągle chcą coś dobrego zrobić dla najbliższego otoczenia. Zdecydowana większość, korzystając z emeryckiej swobody, całym sercem angażuje się w życie rodzinne, niosąc ofiarną pomoc swym zmagającym się z twardymi realiami dorosłym dzieciom, obdarzając mądrą podpowiedzią dorastające wnuki...

Dla nikogo nie powinno być niespodzianką, że człowiek, który znalazł się na emeryturze, chce pozostać zajmujący i opiniotwórczy. Niezależnie od okoliczności – rodzinnych, społecznikowskich, publicznych – gotowy jest uczestniczyć w dyskusji na każdy ważny temat. Domaga się dla siebie szacunku, bo wie doskonale, że najsilniejszym atutem, w każdym działaniu, pozostanie jego nie do przecenienia doświadczenie.

I niezależnie od osobistych, subtelnych oczekiwań i wymyślnych zainteresowań – pobierających emerytalne świadczenia – łączy jedno kluczowe pragnienie. Myślę, że nie ma tu szczególnych wyjątków. Wszyscy, jak jeden mąż, nie chcą w ostatniej fazie swojego życia odchodzić w zapomnienie, nosząc w sobie poczucie odrzucenia…